اصول طراحی و نظارت سیستم های اعلام حریق گفتگو با مهندس رضاپور

طراحی و نظارت سیستم های اعلام حریق

تاریخ انتشار

19 بهمن 1401

تعداد مشاهده

213 نفر

اصول طراحی و نظارت سیستم های اعلام حریق گفتگو با مهندس رضاپور

این گفتگو با یکی از مهندسین عزیز و ارجمند حول موضوع سیستم اعلام حریق، که مهمترین سیستم جریان ضعیف بشمار می آید است ، در این گفتگو پیرامون اصول طراحی و نظارت سیستم های اعلام حریق بحث خواهد شد. به مباحثی نظیر درآمدزایی و آزمون آتش نشانی هم پرداخته خواهد شد.

سیستم اعلام حریق در ساختمان های تجاری و ساختمان های بالای 5 طبقه، خیلی مهم است و حساسیت های بر روی آن زیادتر شده است. و خیلی باید به آن توجه کرد. در روند طراحی و نظارت هم به حساسیت و دقت نیاز دارد.

 

برای دریافت بسته راه اندازی کسب و کار برقی با صفر ریال سرمایه، اطلاعات خود را وارد کنید

 

آقای مهندس رضاپور سلام. لطفا خودتان را معرفی فرمایید.

باسلام و وقت بخیر. به شما و مهندسان عزیز سلام و عرض ادب دارم. بنده حسام رضاپور، دارای مدرک کارشناسی مهندسی برق با گرایش الکترونیک هستم. طراح و ناظر نظام مهندسی در رشته تاسیسات الکتریکی و در تهران به فعالیت می پردازم. رسته ای را که بنده به صورت تخصصی دنبال می کنم، سیستم های حفاظت از حریق است. پروژه های ما در این ارتباط، طراحی، نظارت و اجرای پروژه هاست.

 

سیستم اعلام حریق در چه ساختمان هایی اجباری است؟

مطابق فصل نهم مبحث 13 مقررات ملی ساختمان که به سیستم های جریان ضعیف اختصاص دارد، می بایست الزامات آن رعایت شود. در آخرین ویرایش مبحث 13، ساختمان های مسکونی 5 طبقه و بیش از 5 طبقه به نصب سیستم های اعلام حریق، الزام دارند. یعنی متر و معیار این موضوع فقط تعداد طبقات است. و تعداد واحدها و زیربنا مهم نیست. درباره سایر ساختمان ها مانند سالن های نمایش، سینماها، مساجد، ساختمان های اداری تجاری، قید طبقه وجود ندارد و مبحث می گوید الزام اعلام حریق دارند.

فصل پنجم از مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، درخصوص سیستم های اعلام حریق صحبت می کند. قبل از آن انواع تصرفات را تعریف می کند. ولی در فصل پنجم یکسری الزامات تعیین می شود. مثلا درباره ساختمان های تجمعی اعلام می کند که الزام به نصب سیستم های اعلام حریق دارد.

یک نکته ای که درباره آزمون طراحی نظام مهندسی وجود دارد و تاکنون از آن سوال نیامده است، و آبستن برای سوالات آزمون است؛ اینکه مبحث سوم می آید و بر روی تصرف کاملا تمرکز می کند، برخلاف مبحث 13 که فقط قید طبقه را داشت. مثلا می آید و می گوید اگر بار تصرف بیش از 1000 نفر باشد، سیستم اعلام حریقی لازم است که بتواند با سیستم صوتی اعلام خطر …… داشته باشد. یعنی می توانند در این ارتباط و درباره ساختمان های تجمعی سوال طرح کنند، داوطلبان در آزمون می بایست ابتدا بار تصرف را محاسبه کنند و سپس درباره سیستم اعلام حریق نظر خود را بدهد. بدینگونه سوال می تواند ترکیبی بشود.

در آخرین ویرایش مبحث 13، نکته ای مستتر هست و آن اینکه اگر ساختمانی زیر 5 طبقه بود، باید به ضوابط سازمان آتش نشانی شهر محل استقرار برای لزوم سیستم اعلام حریق مراجعه کرد. و مطابق آن رفتار کرد.

 

کلا مبحث 13 درباره مسائل آتش نشانی و ایمنی محتاطانه رفتار می کند. و الزامات را به ضوابط آتش نشانی یا استانداردهای بین المللی حواله داده است.

شما که کار طراحی سیستم اعلام حریق را انجام می دهید، چه نکات مهمی را در طراحی مدنظر دارید؟

یک طراح در وهله اول باید انواع کاشف ها را بشناسد تا بتواند بهترین انتخاب را داشته باشد. وقتی یک ساختمان ساخته می شود، یک کاربری دارد و یک تصرف. مثلا ذکر می شود کاربری این ساختمان مسکونی است. ولی تصرف سالن اجتماعات، تصرف انباری، تصرف پارکینگ در ساختمان های مسکونی وجود دارد و از نگاه مبحث 3 می بایست این موارد از هم تمیز داده شود.

در داخل آشپزخانه ها، اولین پرسشی که مطرح می شود اینکه کدام نوع از کاشف ها را باید کار گذاشت. قاعدتاً کاشف دود نباید گذاشت. چرا؟ چون کاشف های دودی یک سنسور نوری دارند که بر اساس شکست نور کار می کنند. یعنی همان بخار آب غذا، می تواند کاشف دودی را فعال کند. بنابراین برای انجام یک طراحی درست، بایستی هشدارهای ناخواسته را حداقل کرد.

درباره کاشف های حرارتی که بر دو نوع هستند، کاشف های ثابت و کاشف های نرخ افزایشی. بنده پیشنهاد می کنم در فلان پروژه کاشف ثابت بگذاریم. حال باید آن را اثبات کنم، چون ما مهندسان نباید همینطوری یک موضوع را قبول کنیم. کاشف ثابت با تنظیم دمای محیط و رسیدن به درجه مورد نظر فعال می شود ولی کاشف نرخ افزایشی با افزایش جهشی دمای محیط فعال می شود.

برای مثال، من و شما داخل منزل هستیم و باهم زندگی می کنیم. در آشپزخانه دو شعله روشن است. بعد برای آخر هفته دوستان خود را هم دعوت می کنیم. بجای دو شعله، چهار شعله روشن می کنیم. در یک مقطع زمانی مشابه، حرارت بالا رفته است. کاشف حرارتی نرخ افزایشی، این افزایش حرارت را آتش می شناسد، درصورتیکه ما خودمان حرارت را افزایش داده ایم. بنابراین در آشپزخانه باید کاشف حرارتی ثابت بگذاریم.

برای بقیه فضاهای واحد مسکونی مانند: اتاق ها، سالن پذیرایی و… کاشف دودی باید کار گذاشت. در پارکینگ هم بحث پیش می آید تا کدام کاشف استفاده شود. پارکینگ بلحاظ دسته بندی خطر، خطر متوسط است. و از آنجایی که رفتار حریق به این صورت است که بخاطر چگالی پایین تر، تمایل به صعود دارد. بنابراین باید حریق در پارکینگ شناسایی شود. برای همین توصیه می شود تا از کاشف حرارتی نرخ افزایشی استفاده شود.

در موتورخانه هم، کاشف حرارتی ثابت استفاده می شود. بعضی جاها دیده ام که برای موتورخانه کاشف حرارتی نرخ افزایشی استفاده شود، بنده دلیل می آورم که این اشتباه است. فرض کنید ما دو مشعل داریم، یکی از آنها در تابستان آب گرم مصرفی را تامین می کند. در فصل زمستان مشعل دوم به کمک می آید و جهش دمایی رخ می دهد. کاشف حرارتی نرخ افزایشی دلیل افزایش دما را آتش تشخیص می دهد، درحالیکه کارکرد موتورخانه اینگونه است.

در فصل تاسیسات مکانیکی مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، بندی دارد که درباره پارکینگ های بسته بحث می کند. یعنی اگر شما سوال کردند که کدام کاشف باید در پارکینگ های بسته استفاده شود، پاسخ دهید کاشف منوکسید کربن. چرا؟ چون برای وارد مدار آوردن سیستم تخلیه دود باید مراتب فعالیت قائل شد و بر اساس میزان ایجاد آلایندگی سرعت کار آن تنظیم شود.

 

در طراحی سیستم اعلام حریق دیگر چه عواملی مهم است؟

سیستم اعلام حریق از 3 بخش تشکیل می شود. بخش اول کشف حریق است که توسط کاشف ها انجام می گیرد. بخش دوم پردازش است و یکسری هشدارها از جمله آژیر را فعال می کند. فصل پنجم مبحث سوم به این موضوع پرداخته و شدت صوت ها را تعریف کرده است. بحث طراحی آژیر بسیار مهم است. بخش سوم، طراحی آژیر است. این موضوع هنوز در کشور فراگیر نشده است که آژیرها درست طراحی شود و شدت صوت 65 دسیبل باشد.

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که سر کلاس و هنگام تدریس، دوستانی که در آخر کلاس نشسته اند، متوجه صوت شما نمی شوند. شما صوت خود را بالاتر می برید، صدا به آخر کلاس می رسد ولی کسانی که جلوی کلاس نشسته اند، اذیت می شوند.

استاندارد در طراحی آژیر صراحت دارد تا به دنبال یکنواختی صوت آژیر بود. چون قرار است موقع حادثه، اطرافیان را آگاه کرد. نباید بخاطر شدت صوت بالا، به آنها استرس دارد.

موضوع دیگر بحث شستی اعلام حریق است که در پیوست 4 و فصل پنجم از مبحث سوم مطرح شده است. برای این موضوع دو پارامتر را باید رعایت کرد. وقتی می خواهید پلن مسکونی را طراحی کنید، باید مقابل هر راه خروج، یک شستی اعلام حریق کار گذاشته شود.

موضوع دیگر، بحث فاصله پیمایش است. برای مثال، یک ساختمان بلندمرتبه را در نظر بگیرید که یک کریدور دارد که سمت چپ و سمت راست آن دو خروج وجود دارد. جلوی خروج می آییم و شستی اعلام حریق را جانمایی می کنیم.

بدترین حالت، وسط کریدور است. اگر متصرف بخواهد از کریدور خارج شود، چقدر باید پیمایش کند؟ مثلا استاندارد می گوید 45 متر. اگر بیش از 45 متر پیمایش کرد باید وسط راهرو یک شستی گذاشت. پس ابتدا راه های خروج، بعد فاصله پیمایش.

موضوع دیگر که در مبحث وجود دارد و تاکنون از آن سوال نیامده است، ارتفاع نصب شستی اعلام حریق است. که در مبحث سوم بیان می دارد ارتفاع نصب 110 تا 140 سانتیمتر است و در این حدود باید نصب انجام شود.

 

درباره زون بندی ها در طراحی شرایط چگونه است؟

در مبحث سوم و مبحث 13، دو نوع سیستم اعلام حریق تعریف می شود. سیستم اعلام حریق متعارف یا سیستم اعلام حریق آدرس پذیر. خوب است تفاوت این دو سیستم را توضیح دهم. سیستم اعلام حریق متعارف، یک سیستم کاملا سنتی است. اگر بخواهیم بطور مصداقی موضوع را مطرح کنیم، شاید بتوان گفت سیستم اعلام حریق متعارف، معادل پراید! و سیستم اعلام حریق آدرس پذیر معادل بنز! است.

هر دو حرکت می کنند و من را از مبداء به مقصد می رسانند ولی با چه کیفیتی؟ با چه دقتی؟ و با چه ویژگی ها و امکاناتی؟ تفاوت سیستم ها در این موارد است.

سیستم اعلام حریق متعارف، به ازای هر زون یک LED دارد. یک LED برای آتش و یک LED برای خطاست. فرض کنید در یک ساختمان 5 طبقه، مطابق قانون هر طبقه یک زون یا یک منطقه حریق درنظر گرفته شده است. حال در یک طبقه، 10 کاشف وجود دارد. هرکدام از کاشف ها روشن شود، روی LED مشخص می شود ولی به من اعلام نمی کند آن کاشف در کجاست.

ولی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، به آدرس متصل می شود. و هنگامی که کاشف فعال می شود اعلام می کند کدام نقطه واحد دچار حریق شده است.

حداکثر مساحت یک زون 2000 مترمربع و در مبحث 3 مشخص شده است. ولی اینجا باید دقت کرد چون دو بند باهم ترکیب شده است. یک اصطلاحی در استاندارد است و آن فاصله جستجو است که در آن استاندارد عدد 60 متر ذکر شده است. درست است که حداکثر زون 2000 مترمربع است ولی در منطقه حریق نباید فاصله پیمایش بیش از 60 متر شود.

این ملاحظات همه بخاطر بعد زمان و کوتاه کردن زمان خاموش کردن حریق است. این مورد یکی از سوالات آزمون نظام مهندسی در بخش طراحی بوده است.

در جمع بندی باید گفت، به هر طبقه یک زون تخصیص می یابد. اگر فاصله پیمایش در آن طبقه بیش از 60 متر شد، باید بیش از یک زون به آن تخصیص داد.

 

در بخش نظارت شرایط چگونه است؟ مثلا مجری آمده است و سیستم اعلام حریق را اجرا کرده است. شما بعنوان ناظر پروژه، لطفا شایع ترین اشتباهاتی که مجریان انجام می دهند، نام ببرید.

یکسری اشتباهات رایج وجود دارد. مثلاً در سیستم اعلام حریق متعارف، می آیند و شستی اعلام حریق در هر طبقه می گذارند. مطابق مبحث سوم باید در هر طبقه یک شستی اعلام حریق داشته باشیم. شستی اعلام حریق باید الزاماً در زون همان طبقه قرار بگیرد. این موضوع تاکنون در آزمون نظام مهندسی نیامده است. اشتباهی که وجود دارد این است که در یک ساختمان 5 طبقه، در هر طبقه یک شستی می گذارند ولی شستی ها را یک زون درنظر می گیرند. این اشتباه است. دلیل آن پر واضح است؛ فرض کنید ساختمان 6 طبقه است و من در طبقه چهارم زندگی می کنم. من متوجه شدم در ساختمان یک حریق رخ داده است و در حال ترک ساختمان هستم. و بخاطر استرس یادم می رود شستی طبقه خودم را بزنم. می آیم طبقه سوم، شستی را سر راه می بینم و آن را فشار می دهم. اگر همه شستی ها در یک زون باشد، اپراتوری که قرار است به سیگنال حریق پاسخ دهد، متوجه نمی شود کدام شستی فعال شده است. و باید از دهلیز پلکان تمام شستی های اعلام حریق را چک کند؛ ولی وقتی شستی اعلام حریق در زون طبقه باشد، به مادامی که فعال شود، LED طبقه سوم روشن می شود و اپراتور راحت متوجه می شود کدام شستی فعال شده است.

ما از سیستم اعلام حریق استفاده می کنیم تا راهنمای خوبی برای اپراتور باشد.

بحث دیگر، اشتباهی که زیاد انجام می شود این است که برقکاران می آیند با این توجیه که سیستم اعلام حریق چون فقط برق می خواهد، کابل دو رشته ای را که رفته و دور زده است را کوتاه می کنند. ناظر هم می آید و تست آژیر می گیرد و مشکلی پیدا نمی شود؛ درحالیکه ناظر باید بداند یکی از اساسی ترین تست های سیستم اعلام حریق، تست خطاست.

بحث مهم، انشعاب T در سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر مجاز نیست. فقط تحت یک صورت در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر مجاز است و آن اینکه اگر سازنده مجوز آن را بدهد مجاز خواهد بود. در صورت استفاده، انشعاب نباید بیش از 32 دیوایس نباید باشد.

متاسفانه در سوالات ادوار گذشته نظام مهندسی، بنظرم در آزمون کاردان ها بود، سوال شده بود حداکثر دیوایس در یک زون سیستم اعلام حریق متعارف چه تعداد است؟ اصلا در گزینه ها 32 نبود.

در صورتیکه استاندارد، 32 دیوایس را مجاز می داند ولی برای مثال یک سازنده وجود دارد که نمی تواند مدار الکترونیکی خود را به گونه طراحی کند که جریانات بهینه شود، آن وقت 20 دیوایس را اعلام می کند. ولی سازنده ای هم پیدا می شود که می تواند 32 دیوایس را پشتیبانی کند.

موضوع دیگر، مدارهای آژیر است. مطابق با مبحث 13، سیستم اعلام حریق متعارف باید دو مدار آژیر داشته باشد. علت مشخص است؛ این سیستم یک محافظ جان و مال بشمار می آید. وقتی ما یک مدار آژیر را به هر دلیل از دست می دهیم، مدار هشدار دیگر باید وجود داشته باشد. برقکاران در این موضوع می آیند و یک کابل را می برند و مدار آژیر را اجرا می کنند. و فقط یک مدار به جای دو مدار اجرا می شود.

البته مبحث 13، راهکار اجرای دو مدار آژیر را ارائه نکرده است. بهترین روش بصورت زوج و فرد است. یعنی یکسری آژیرها در قالب یک مدار در طبقات فرد هستند، یکسری هم در قالب مدار دیگر در طبقات زوج هستند. بنابراین به هر دلیل اگر یک مدار از دست برود، مدار دیگر وجود دارد و متصرفین را می شود آگاه کرد.

موضوع دیگر اینکه، داخل پایه کاشف، دو رشته ورود و دو رشته خروج داریم. بطور خلاصه، هر سازنده ای در سیستم کانوشنال با یک کانتکت مشترک مثبت یا منفی داشته باشد.

 

یکی از وظایف ناظران تاسیسات برقی، تست و تحویل کار به کارفرماست. یعنی بعضی جاها باید کارفرما را آموزش داد تا مفهوم قطعات و… را متوجه شوند. موضوع تست هم وجود دارد، بدین معنا که آیا RCD عمل می کند؟ برای موضوعات ایمنی باید تست انجام شود و از صحت عملکرد سیستم یا قطعه مطمئن شد. یکی از مهمترین تست ها، تست سیستم اعلام حریق است. نکات مهم تست و تحویل سیستم اعلام حریق را بیان فرمایید.

روالی که جاافتاده این است که ناظران تنها به تست آژیر بسنده می کنند. فندک را نزدیک کاشف می گیرند و تست می کنند و تمام. البته تست آژیر بسیار مهم است و باید انجام شود. کاشف های دود باید با اسپری دود تست شود. برای کاشف های حرارتی هم مشاهده می شود که فندک گرفته می شود، این ها به کاشف آسیب می زند. پیشنهاد بهتر این است با یک سشوار صنعتی از فاصله، کاشف را تست کرد و اندازه گیری حرارت انجام شود.

بحث این است که حرارت محیط چقدر است و کاشف نسبت به آن چگونه عمل می کند، نه حرارت چسبیده به کاشف. نکته مهم اندازه گیری دما و ثبت آن است تا عملکرد کاشف با دقت تست شود.

موضوع دیگر، تست خطای سیستم اعلام حریق است. تست مرسوم برای این منظور این است که تعداد طبقات را مشخص کنید. بعد یادداشت می کنم از کاشف دودی طبقه دوم تست آژیر گرفته ام. بعد در طبقه پنجم، کاشف حرارتی آشپزخانه را باز می کنم تا خطا مشخص شود.

بنابراین تا اقدام به این تست ها می کنم، باید خطای آن در LED سیستم مشخص شود. اینجاست که شیطنت های برقکار اگر نظارت خوب انجام نشود، گریبانگیر خواهد شد و اصلاح آن قدری سخت خواهد بود.

چون سیستم اعلام حریق مرتبط با حفاظت از جان و مال است، سربندی باید اینطور انجام شود که اگر هد باز شد، خطای آن بلافاصله مانیتور شود. ناظر با حتماً این موضوع را نظارت کند. این اشکال در این مرحله قابل رفع است.

حالت دیگر آنکه انشعاب T گرفته شده باشد و کابل کشی شعاعی کامل رعایت نشده باشد. آن دیگر راهی ندارد تا اینکه در لوله یک کابل برود و یک کابل برگردد؛ تا خطا مانیتور شود.

علت اینکه انشعاب T در سیستم کانوشنال مجاز نیست، بخاطر این است که چه زمانی جریان ما صفر می شود؟ زمانی که در مدار پارگی ایجاد شود. بنابراین چون مدار در انتهای مسیر بسته می شود، کنترل پنل متوجه خطا نمی شود.

موضوع دیگر، بحث باتری هاست. در آزمون چندبار مطرح شده است. می آید و می گوید مصرف کننده هایی که دارای مدار شارژ و باتری هستند، نیاز نیست برق ایمنی داشته باشند. البته هر کنترل پنل باید منبع تغذیه مطابق استانداردها داشته باشد. مدار شارژ دارد و اگر برق شهر قطع شود، باتری ها به مدار وارد می شود. دو باتری 12 ولت باهم سریال می شوند و سیستم با 24 ولت DC کار می کند و در مدار قرار می گیرد.

درباره تحویل سیستم، این نکته مهم است که باتری ها یک طول عمر دارند و بعد از یک مدت از بین خواهد رفت. برای همین تاکید می کنم روی باتری لیبل بخورد. و تاریخ تولید روی آن درج شود. باتری اگر درست سرویس و نگهداری شود، 5-3 سال می تواند در مدار باشد. بعد از این مدت باید تعویض شود.

نکته بعدی اینکه شما حتماً حتماً برای آگاهی از سلامت باتری، برق شهر را از مدار خارج کنید، یکسری از تست ها را روی باتری انجام دهید. یکی از دوستان ناظر پروژه ای بوده است، با من تماس گرفت که برق شهر را قطع کرده ایم، کنترل پنل خاموش شده است. احتمالا فیوز حفاظت باتری سوخته است. برای همین تاکید می کنم تست باتری را بگیرید. تا اگر روزی مشکلی پیش آمد، باتری کار کند و بخاطر یک فیوز، سیستم اعلام حریق را از دست ندهیم.

 

 

برای دسترسی به اطلاعات و جزییات آزمون نظام مهندسی برق (کلیک کنید)

استاندارد بودن تجهیزات جزو وظایف ناظران است. نکته بعدی کابل کشی هاست. کابلی که اجرا می شود، چه نکات مهمی دارد؟

دوستان! در تحویل سیستم، حتماً یک تابلوی راهنمای زون بندی در کنار کنترل پنل نصب کنید. اینکه یک کنترل پنل را بعنوان ناظر تحویل بگیرید، شما دارید آن را تست می کنید که مثلا زون دوم در طبقه دوم است. راهنما لازم است تا اپراتور متوجه این موضوع بشود. و به خوبی نوشته شود که زون 1 مربوط به کدام قسمت ساختمان است. زون 2 مربوط به کدام قسمت ساختمان است و…

راهنمای کوتاه هم لازم است تا هر دکمه روی کنترل پنل، معرف چیست. چون خیلی ها از آن اطلاعی ندارند و بخاطر انگلیسی بودن نمی دانند.

درباره سیستم اعلام حریق، آموزش از جایگاه مهمی برخوردار است، که برای مثال شستی سیستم اعلام حریق به جای سایر کلیدها در ساختمان استفاده نشود. مثلا چند سال پیش بعضاً پیش می آمد که سوال می کردند که سیستم اعلام حریق، آبپاش است؟! درحالیکه کاشف وظیفه اعلام حریق را دارد.

آگاهی سیستم اعلام حریق، وظیفه مهندسان است.

موضوع کابل کشی در مبحث 13 مطرح شده است. آنجا بند کاملا درست ولی ناقص در این رابطه دارد. اینکه باید کلا سیستم اعلام حریق، کابل مقاوم حریق داشته باشند. ولی مبحث ریت زمانی و دمایی را مشخص نکرده است. یعنی باید مشخص شود این کابل در چه دمایی و چند دقیق نسبت به حریق مقاوم باشد. این را استاندارد خارجی مشخص می کند.

نشریه 622 سازمان برنامه و بودجه صراحت دارد که در چه ریت دمایی باید کار کرد. در واقع کابل باید مقاوم در برابر حریق باشد.

نکته ای که وجود دارد اینکه، ما مجاز به اتصال کابل سیستم اعلام حریق نیستیم. یعنی کابل کم می آید و ما مفصل می زنیم! در این مواقع باید اتصالاتی استفاده شود که مقاوم حریق باشد. وگرنه استفاده از ترمینال معمولی خلاف مقررات است.

 

کابل مقاوم در برابر حریق، کابل نسوز نیست. کابل مقاوم در برابر حریق بالاخره می سوزد ولی دیر می سوزد. ولی در یک دمایی با یک زمانی مقاوم است. این دما و این زمان بهم بریزد، کابل می سوزد.

فرض کنید در یک ساختمان ناظر هستید، و ساختمان کامل اجرا شده است و مبحث تاکید دارد تا اعلام حریق اجرا شود. ولی اجرا نشده است. چه باید کرد؟

باید به سراغ سیستم های اعلام حریق وایرلس رفت. سیستم وایرلسی که تاییدیه را اخذ کرده باشد، مشکلی ندارد. درباره عمر باتری ها هم خودسازنده، پیشنهاداتی دارد. وقتی کاشف برق را از دست می دهد، در حالت خطا قرار می گیرد و…

برای ذکر اهمیت سیستم اعلام حریق، خاطره ای را می گویم. در یکی از کلاس های آزمون نظام مهندسی، یکی از دوستان گفت من قبلاً پروانه داشتم ولی آن را باطل کردند. علت را سوال کردم. گفت پروژه اول و دوم بود و خیلی وارد نبودم. و به من زنگ زدند که فلان ساختمان که نظارت آن را داشتم، افتتاح می شود. به مراسم افتتاح رفت و دید ساختمان مسکونی نیست و کلی مسئول شهر برای افتتاح آمده اند. این ساختمان پلیس +10 بود! شهردار خود مهندس بوده است و در مراسم گفت من اینجا کاشف سیستم اعلام حریق را نمی بینم. بعد از این رخداد، اول پروانه بنده را باطل کردند و مادام العمر من را از نظام مهندسی اخراج کردند. با اعتراض و ارجاع پرونده ام به شورای انتظامی مقرر شد تا 3 سال نتوانم کار نظارت انجام دهم. و دوباره برای آزمون در کلاس حاضر شده بود.

مهندس! شما کار اجرا انجام می دهید. لطفا بصورت کوتاه درباره فضای کار و بازار کار سیستم اعلام حریق توضیح دهید.

هرچه که الزام و جبر مبحث داشته باشد، بازار خوبی دارد. اعلام حریق هم بخاطر جریان ضعیف پررنگ شده است. چون الزام دارد. سیستم اعلام حریق الزام دارد و اتفاق مثبتی است.

بنده بیشتر پروژه هایی که کار کرده ام، خارج از شهر تهران بوده است. این نشان می دهد بازار کار آن محدود به شهر محلی زندگی ام تهران نیست. و فقط به ساختمان های مسکونی خلاصه نمی شود. و به صنایع پتروشیمی، فولاد، شهرک های صنعتی و… تسری می یابد. این ها همه نشان دهنده یک بازار خوب است.

 

در ساختمان پلاسکو و بواسطه اتفاقی که رخ داد، سیستم اعلام حریق را پررنگ کرد. علاوه بر اینکه قبول دارم، الزام خیلی تاثیر دارد، خیلی از مردم خودشان به این سیستم علاقه مند شده اند. حداقل آن این است که جای لوله را در ساختمان سازی باقی می گذارند.

بنده نیز به عنوان ناظر این توصیه را به کارفرما می کنم که این پیش بینی را انجام دهد تا بعدا اجرای سیستم اعلام حریق پیگیری شود. سیستم های جریان ضعیف بنظرم نسبت به سایر مباحث در تاسیسات الکتریکی بازار خوبی دارند. هم الزام قانونی موثر است، هم بالا رفتن فرهنگ مردم است که احساس نیاز می کنند. هزینه طراحی و اجرای این سیستم، در برابر هزینه های آتش سوزی، عددی نیست و کمتر ریسک می کنند.

حداقل توصیه ای که به دوستان دارم، این است اگر سیستم اعلام حریق نمی خواهید در ساختمان داشته باشید، حداقل کاشف منوکسیدکربن و کاشف گاز متان را بگذارید. رعایت این موارد از بار هزینه ها و خسارات می کاهد.

درباره بازار کار سیستم اعلام حریق باید بگویم، دوستانی از رشته های دیگر که به این کار وارد شده اند، توصیه به دوستان مهندس برق این است که به این سنگر بازگردند و آن را رها نکنند. چراکه این سنگر برای ما برقی هاست.

لطفا درباره درآمد این کار بگویید. درباره آزمون آتش نشانی بگویید.

آزمون آتش نشانی در هر استان بطور جداگانه و براساس دستورالعمل خودشان برگزار می شود. درباره آزمون آتش نشانی شهر تهران، هر شرکت متقاضی برای ورود به لیست سازمان آتش نشانی باید مهندسانی را معرفی کند که هم پروانه نظام مهندسی داشته باشند و هم در آزمون سازمان آتش نشانی قبول شده باشند.

آخرین اتفاقی که افتاده این است که سازمان آتش نشانی با اداره کل راه و شهرسازی، یک آزمون برگزار می کنند و گواهینامه صادر می کنند.

پیش نیاز آزمون، داشتن پروانه سازمان نظام مهندسی است. آزمون در دو حالت تئوری و عملی برگزار می شود. آخرین آزمون آتش نشانی با سازمان نظام مهندسی مشترک بود و سال 1396 برگزار شد، بعد از آن یک فاصله زمانی اتفاق افتاد، سال 1399 آزمون ها از سر گرفته شد و درحال برگزاری است.

متقاضیان ابتدا باید در آزمون تئوری شرکت کنند و پس از قبولی، در آزمون عملی شرکت کنند. آزمون عملی اینگونه است که یک پلن را در اتوکد طراحی می کنید. استاد آن را تصحیح می کند و بر اساس طراحی صورت گرفته، متوجه تسلط شما خواهد شد.

بنظرم دوره تئوری 20 ساعت باشد و در آن استانداردها به همراه دستورالعمل آتش نشانی تدریس می شود. بعد از قبولی در دو آزمون، گواهینامه برای داوطلبان صادر می شود و آنها می توانند به آتش نشانی مراجعه کنند و با تکمیل فرم به جمع مهندسان مورد تایید آتش نشانی می پیوندند.

در واقع مهندسان از این طریق می توانند در شرکت های مورد تایید آتش نشانی مشغول به کار شوند. و در زمینه های مخلتف از جمله: سیستم اعلام حریق، سیستم های تهویه، سیستم های پوشش مقاوم حریق، ایمنی در ساختار و… فعالیت کنند.

مهندسان پس از مشغول به کار در شرکت ها، به سازمان آتش نشانی معرفی می شوند و در یک مصاحبه تخصصی شرکت می کنند و از آن پس به فعالیت های حرفه ای می پردازند.

 

تست سیستم اعلام حریق، کاری جدا از نظارت است. هزینه آن چقدر است؟

من دو سه سالی است از پروژه های ساختمانی فاصله دارم ولی این موضوع تعرفه ای ندارد.

 

سایر مقالات

دیدگاه های شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دریافت صدها آموزش رایگان در اپلیکیشن آکادمی مهندس کریمی دریافت اپلیکیشن
error: Content is protected !!