طراحی تاسیسات برقی یکی از پولسازترین و تخصصی ترین حوزه های کاری و بازار کار نظام مهندسی برق است. اگر شما قصد دارید در حوزه تاسیسات برقی ساختمان به یک مهندس حرفه ای تبدیل شوید، پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. در این مقاله مراحل طراحی تاسیسات برقی به صورت گام به گام توضیح داده میشود
گام1 بررسی پلان معماری
به پلانی که موقعیت کلیه دیوارها، درها، پنجره ها، آسانسور و قسمت های مختلف یک ساختمان را به صورت یک طبقه برش خورده نشان می دهدو شامل مبلمان و تجهیزات نیست، پلان معماری یا خام گویند. در پلان معماری، علاوه بر موارد فوق، محل قرار گرفتن داکت (مسیر عبور تاسیسات الکتریکی و مکانیکی) و اتاق برق (در صورت وجود) باید توسط مهندس معمار مشخص گردیده باشد.
پلان تجهیزات و مبلمان
پلان تجهیزات شامل محل قرارگیری مبلمان، میز نهارخوری، میز تلویزیون، تخت خواب و میز و کنسول، میز کار، یخچال، ماشین ظرفشویی و لباسشویی، سینک، دوش و زیر دوشی، وان، روشویی، توالت ایرانی و فرنگی و… است. وجود موارد فوق به منظور طراحی صحیح تعداد، نوع و محل قرارگیری تجهیزات برقی ضروری است.
پلان اندازه گیری
در پلان اندازه گذاری، طول و عرض هر قسمت به منظور چیدمان تجهیزات الکتریکی مشخص می گردد. وجود اندازه گذاری در طول و عرض هر قسمت برای چیدمان دقیق نقاط روشنایی، فاصله گذاری صحیح پریزهای برق از یک دیگر و… ضروری است.
رایزر دیاگرام
رایزر در صنعت ساختمان سازی برای هر نوع لوله و مسیر استوانهای یا مستطیل شکل به کار برده می شود که به صورت عمودی و رو به بالا یا پایین قرار گرفته است. از جمله انواع رایزر برق در ساختمان، می توان به رایزر توزیع برق اصلی واحدها، رایزر اعلام حریق، رایزر توزیع برق آیفون، رایزر آنتن مرکزی، رایزر روشنایی عمومی و اضطراری راه پله و چاه آسانسور نیز اشاره نمود.
گام 2 ارت و همبندی
گام دوم از مراحل طراحی تاسیسات برقی ارت و همبندی ست ، طبق مبحث سیزده مقررات ملی ساختمان، علاوه بر سیستم اتصال زمین (ارتینگ) اجرای همبندی اصلی در کلیه ساختمان ها،یک الزام است. هدف اصلی اجرای همبندی اصلی، هم پتانسیل سازی داخل ساختمان است تا در صورت خطای خارجی، سطح پتانسیل هادی های بیگانه بالا رفته و احتمال برق گرفتگی یا حریق ناشی از وجود اختلاف سطح پتانسیل به ترمینال اصلی زمین وصل گردد.در کلاس طراحی تاسیسات برقی با اتوکد طراحی همبندی و سیستم زمین روی پلان سازه به طور کامل تدریس می شود.
گام3 محاسبات
یکی از اصلی ترین مهارت ها در طراحی تاسیسات الکتریکی انجام محاسبات بوده که مهمترین مواردی که باید محاسبه شود عبارتند از: دیماند و بار ، ضریب همزمانی ، سیم و کابل و منابع انرژی
دیماند و بار
در ابتدای طراحی، هیچ بار مشخصی وجود ندارد و باید تخمین و برآورد اولیه ای از بار انجام داد. بر آورد بار بر مبنای سطح زیربنا برای هر یک از بارهای مختلف تاسیسات برقی، تاسیسات مکانیکی و غیره در مواردی که مقررات مناسبی برای نوع و سطح زیر بنای محل مورد نظر وجود داشته باشد، طبق مقررات ملی ساختمان ، تجربیات گذشته ، الگوی مصرفی منطقه و رشد بار در آینده انجام شود. برای طراحی تاسیسات الکتریکی، تقاضای بار حداکثر واقعی که بر روی سیستم تامین برق تحمیل می شود، باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
ضریب همزمانی
همه ی بار ها نصب شده به صورت همزمان در مدار نیستند و در هر لحظه از زمان صرفا درصدی از آنها درمدار وجود دارند تعیین این درصد با استفاده از ضریب همزمانی انجام میشود.ضریب همزمانی عدد کوچکتر یا مساوی یک است.ضریب همزمانی یک ، یعنی کل بارها در مدار بوده و بار نصب شده برابر بار مصرفی می باشد.این ضریب هرچقدر کمتر از یک باشد، مقدار بار مصرفی کوچکتر از بار نصب شده خواهد بود .
سیم و کابل:
هادی ها ، شامل سیم و کابل ، رگ های تاسیسات برقی هستند که محاسبات آنها با در نظر گرفتن مقدار جریان مصرفی ، شرایط نصب (دما ، همجواری و محیط نصب مانند : دفنی ، سیمی و … ) ، افت ولتاژ و جریان اتصال کوتاه انجام میشود
محاسبات و انتخاب این هادی ها از هادی فاز شروع شده و در ادامه هادی نول ، هادی حفاظتی ، هادی حفاظتی-خنثی ، هادی همبندی اصلی و هادی همبندی اضافی صورت میگیرد ، دقت کنید که در این فرآیند انتخاب لوله ، عایق ، رنگ و غیره نیز انجام میشود
منابع انرژی
متناسب با نوع کاربری متراژ ارتفاع و غیره ساختمان میتواند دارای منابع انرژی اختصاصی خود اعم از ترانسفورماتور ، دیزل ژنراتورو منبع برق بدون وقفه (ups) باشد که در طارحی تاسیسات برقی برای محاسبه و تعیین ظرفیت این منابع نیاز به داشتن اطلاعاتی مانند میزان بار ، شرایط نصب (دما ، ارتفاع و …) ، رژیم بهره برداری و غیره است