بعد از قبولی در آزمون نظارت و دریافت پروانه، از طریق سازمان نظام مهندسی استان به ناظران، پروژه ارجاع می شود به دلیل عدم تجربه و آموزش مرتبط، بسیاری از ناظران از روند نظارت اطلاع ندارند و با اطلاعات کم وارد پروژه می شوند و با نظارت غیر اصولی خود را درگیر تبعات حقوقی می کنند همانطور که می دانید جهل به قانون رافع مسوولیت نیست و ناظر متعهد به نتیجه است ما در این مقاله قصد داریم چک لیست کامل نظارت تاسیسات برقی را به صورت اصولی به شما آموزش دهیم حتما تا آخر مقاله همراه ما باشید.
با تکمیل فرم زیر، بسته رایگان نظارت را همین الان دریافت کنید
با توجه به اینکه نظارت بر حسن اجرای تاسیسات برقی ساختمان های مسکونی بر عهده سازمان نظام مهندسی ساختمان است، لزوم داشتن اطلاعات فنی و اجرایی کافی برای مهندسین ناظرضروری است. قطعا اگر مهندسین ناظر اطلاعات کافی در زمینه الزامات مقررات ملی ساختمان و نحوه صحیح اجرای این الزامات را داشته باشند قادر خواهند بود بر حسن اجرای تاسیسات برقی نظارت کرده و جلو تخلفات در این زمینه گرفته شود. البته با توجه به مسئولیت سنگینی که بر عهده مهندسین ناظر ساختمان است، مهندسین همواره درحال بالا بردن سطح آگاهی و تجربیات خود هستند. اما وجود تنوع در منابع مقررات و شفاف نبودن الزامات و همچنین عدم وجود دستورالعمل های اجرایی باعث ورود سلیقه های مختلف در بحث نظارت شده که نه تنها بر اجرای صحیح تاسیسات برقی تاثیر منفی خواهد گذاشت بلکه در صورت بروز حوادث مسئولیت جبران خسارت برعهده مهندسین ناظر خواهد بود.
علاوه بررعایت مباحث مقررات ملی ساختمان و راهنمای طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان ها _ راهنمای مبحث سیزدهم، راهنمای مبحث سوم_ نشریه 110، نشریه393 و استانداردهای BS و NFPA رعایت دستورالعمل های هفت گانه تاسیسات برقی ساختمان ارسالی از شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور که به شرح زیر می باشد الزامی است:
طرح و اجرای همبندی اصلی در ساختمان
طرح و اجرای همبندی اضافی در ساختمان
ضوابط طراحی، نظارت و اجرای سیستم های اعلام حریق
اجرای سیستم زمین در ساختمان
اندازه گیری مقاومت الکترود زمین و مقاومت ویژه خاک
اجرای سیستم های اتوماسیون و کنترل ساختمان
اولین مرحله نظارت برق بعد از عقد قرارداد، کنترل حریم برق ساختمان، و برق رسانی موقت است.مرحله بعد همبندی در فونداسیون است در صورتی که ساختمان اسکلت فلزی باشد همبندی فقط در فونداسیون انجام می شود درصورتی که ساختمان بتنی باشد علاوه بر فونداسیون سایر طبقات تا خرپشته همبندی انجام می شود.مرحله بعد استاندارد بودن تمام تجهیزات باید بررسی شود کد 10 رقمی روی تجهیزات به سرشماره 10001517 ارسال شود تا از استاندارد بودن تجهیزات مطلع شوید. مرحله بعد سفت کاری است که باید مسیر عبور لوله ها و رایزر برق بررسی شود مرحله بعد نازک کاری است که در این مرحله سیم ها و کابل ها به داخل لوله ها هدایت می شود و جانمایی تجهیزات و تابلوها و… بررسی می شود در مرحله آخر تست و تحویل تاسیسات الکتریکی است و مرحله آخر پایان کار است.
بسته آموزش نظارت تاسیسات برقی ساختمان (ناظرشو)
کلاس آموزش نظارت تاسیسات الکتریکی
عملیات ساختمانی متشکل از بخش‌ها و مراحل بیشماری است که هریک از مهندسان طراح، مجری و ناظران آگاه در حیطه وظایف حرفه‌ای و قانونی خود، می‌کوشند تا ضامن حفظ ایمنی و سلامت جان و مال ساکنان ساختمان باشند. در این میان، اجرای صحیح تاسیسات برقی اهمیت فراوانی داشته و کوچکترین قصور در آن می‌تواند مخاطرات جانی و مالی جبران‌ناپذیری پدید آورد. نظارت مستمر و به موقع ناظران تاسیسات برقی در هر مرحله از نیرورسانی به پروژه، ضامن اجرای صحیح پروژه بر اساس استانداردها و ضوابط فنی و برقراری ایمنی افراد و وسایل الکتریکی است. از آنجا که مراحل اجرای تاسیسات برقی بسیار گسترده و دارای ریزه‌کاری‌های فنی فراوان است، وجود چک لیست‌ها کمک می‌کند تا جزییات هر مرحله، از دید ناظران پنهان نماند و متناسب با مراحل مختلف عملیات ساختمانی هرآنچه که باید، اجرا گردد.
با توجه به اینکه خطوط شبکه برق و انتقال نیرو، دارای میدان‌های الکترومغناطیسی هستند و اثرات این میدان‌ها می‌تواند خطرات، خسارات یا لطمات احتمالی بوجود آورد، ضروری است جهت جلوگیری از صدمات احتمالی شبکه‌های برق‌رسانی به افراد، ساختمانها و …، و همچنین برای ایجاد امکان دسترسی مداوم در بهره‌برداری و تعمیرات این شبکه‌ها، فاصله‌ای ایمن در نظر گرفته شود که به حریم شبکه برق شهرت دارد. بررسی حریم برق پروژه و دریافت نقشه‌های مصوب تاسیسات برقی و بررسی کیفیت و کفایت نقشه‌ها از مهمترین وظایف ناظر پیش از شروع عملیات ساختمانی است.
آیا حریم شبکه برق در خصوص پروره تحت نظارت شما رعایت شده است؟
آیا نقشه‌های تاسیسات برقی مصوب ساختمان در محل کارگاه موجود است؟
آیا مکاتبات لازم جهت برچیده شدن انشعاب قدیمی و یا ایمن‌سازی آن توسط شرکت توزیع نیروی برق، انجام شده است؟
محلی که عملیات ساختمانی در آن انجام شده و در صورت عدم رعایت ایمنی، مستعد وقوع خطرات بسیاری است، کارگاه ساختمانی نام دارد. ناظر تاسیسات برقی باید از همان ابتدای شروع پروژه بر ایجاد شرایط ایمن و پایدار درکارگاه و اجرای ایمن نیرورسانی به تجهیزات الکتریکی، نظارت مستمر و موثر داشته باشد. وجود انشعاب موقت کارگاهی، نصب تابلو موقت کارگاهی، اجرای سیستم زمین موقت کارگاهی و نیرورسانی موقت ایمن به مصارف الکتریکی در کارگاه، سلسله بخش‌های مهمی هستند که قصور در هر یک از آنها، ایمنی افراد را به خطر می‌اندازد.
آیا انشعاب موقت کارگاهی اخذ شده است؟
درصورت استفاده از انشعاب قدیمی، آیا اجازه کتبی شرکت توزیع برای این عمل و ایمن‌سازی مناسب صورت گرفته است؟
آیا تابلو موقت کارگاهی استاندارد نصب شده است؟
آیا ارت موقت کارگاهی ایجاد شده است؟
مثلث ایمنی تاسیسات برقی در هر ساختمان، سه ضلع مهم دارد. این ضلاع عبارتند از:
مهمترین علت جاری شدن جریان، وجود اختلاف پتانسیل است و اجرای همبندی، اجزایی را که همزمان توسط یک شخص ممکن است لمس شود، هم ولتاژ می‌کند تا از جاری شدن جریان و برق‌گرفتگی جلوگیری بعمل آید. سیستم اتصال زمین نیز جهت تامین ایمنی جان انسان‌ها، حفاظت از تجهیزات الکتریکی و کارکرد صحیح آنها ایجاد می‌شود.
آیا با توجه به نوع فنداسیون ساختمان، محل اجرای سیستم اتصال زمین تعیین شده است؟
آیا آرماتورهای بتن مسلح، ستون‌ها، تیرها، ستون‌های اسکلت فلزی قبل از بتن‌ریزی و پوشاندن آنها به‌طور مطمئن همبندی شده‌اند؟
آیا سه ستون همبند مشخص شده‌اند؟
آیا سطح مقطع یا قطر هادی همبندکننده به درستی انتخاب شده است؟
از مراحل اصلی لوله‌گذاری، جانمایی درست تجهیزات مطابق نقشه‌های مصوب، ایجاد شکاف لازم و نصب تجهیزات (لوله، قوطی‌های کلید و پریز، جعبه تقسیم و کشش) است. ناظر تاسیسات برقی باید پیش از نصب تجهیزات، استاندارد بودن آنها را بررسی نماید.
آیا از لوله و تجهیزات استاندارد استفاده شده است؟
آیا لوله‌گذاری برای سیستم‌های جریان ضعیف و برق‌رسانی مستقل انجام شده است؟
آیا مسیر مدارها حداقل دو مدار جداگانه است و لوله‌های روشنائی و پریز نیز مجزا می باشند؟
آیا لوله کشی توکار در دیوار به صورت عمودی و افقی اجرا شده است؟
آیا لوله‌ها در کف در عمق 5/1 سانتی‌متر و در کف در عمق 3 سانتی‌متر جایگذاری شده‌اند؟
سیم و کابل، هادی‌هایی جهت انتقال انرژی الکتریکی به لوازم برقی بوده که انتخاب سطح مقطع مناسب آنها به عوامل گوناگونی بستگی دارد. ناظر تاسیسات الکتریکی باید در مرحله سیم‌کشی و سربندی تجهیزات، نظارت موثر و به موقع داشته تا خطراتی مانند ایجاد حریق الکتریکی بر اثر داغ‌شدن سیم‌ها یا اتصالات سست به حداقل برسد. از آنجا که استفاده از چسب برق در تاسیسات برقی ممنوع است، لازم است اتصال سیم‌ها به یکدیگر و سایر تجهیزات به صورت مطمئن و ایمن انجام شود.
آیا همه پریزها در سراسر فضای ساختمان، کنتاکت و سیم حفاظتی (ارت) دارند؟
آیا لوله‌های برق مسیر پریز، حداقل دارای سه سیم با سرسیم و حداقل مقطع 5/2 میلی‌متر مربع است؟
آیا لوله‌های برق مسیر روشنایی، حداقل دارای سه سیم با سرسیم و حداقل مقطع 5/1 میلی‌متر مربع است؟
آیا به روزنه سمت راست پریزها، سیم فاز متصل شده است؟
مطابق استانداردهای ملی و بین‌المللی پیش از تحویل تاسیسات الکتریکی، در ساختمان‌های نوسازی شده و یا ساختمان‌هایی که تغییرات عمده‌ای در تاسیسات الكتریكی داشته‌اند، لازم است علاوه بر نظارت چشمی، آزمون‌هایی نیز جهت اثبات کارایی تاسیسات و تجهیزات نصب شده صورت گیرد که این آزمون‌ها به تست‌های بدو تحویل شناخته می‌شوند. مجری پروژه موظف است که مدارک مربوط به راه‌اندازی سیستم‌های تاسیسات برقی، مدارک و مشخصات فنی دستگاه‌ها را تهیه و در اختیار ناظر، بهره‌بردار و یا نماینده آن قرار دهد.
گروه تخصصی برق شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور (دوره هفتم) دستـورالعمـل تست و تحویل تاسیسات برقی ساختمانها را تدوین کرده که این تست‌ها به قرار زیر است:
آیا پیش از بهره‌برداری از تاسیسات الکتریکی آزمون‌های بدو تحویل انجام شده است؟
چک لیست نهایی نظارت تاسیسات برقی شامل کلیات موارد مورد نیاز که مهندس ناظر تاسیسات برقی باید در پروژه کنترل نماید، است. این چک لیست به صورت ویژه جهت کمک به ناظران تاسیسات برق تنظیم گردیده است.این چک لیست در قالب 37 دسته بندی از نکات شاخص جهت بررسی مهندسین ناظر تاسیسات برقی می باشد.
برای دانلود چک لیست کامل نظارت تاسیسات برقی کلیک کنید.
تمامی حقوق برای آکادمی کریمی محفوظ می باشد.
