با نظر به اینکه آکادمی مهندس کریمی در زمینه آموزش مهندسان برق برای ورود به بازار کار نظام مهندسی برق آموزش‌های بسیاری در اختیار علاقمندان قرار داده و با استقبال بی نظیری روبرو شده حال با توجه به نیاز بازار کار متخصصان در حوزه برق و مهندسی برق تصمیم به ارائه آموزش مبحث 13 ویژه برقکاران نموده است.
بیش از سه دهه است که مقررات و ضوابط حاکم بر جنبه‌های مهندسی و فنی ساختمان (طراحی – نظارت – اجرا)، توسط وزارت راه و شهرسازی در قالب “مقررات ملی ساختمان” به تدریج وضع شده و استفاده از آن الزامی است. عمل به این مقررات و اجرای ضوابط می‌تواند ضامن ایمنی، حفظ جان و منافع عمومی بهره‌برداران ساختمان باشد.
از آنجا که ناظران پروژه ساختمانی، مطابق ضوابط مقررات ملی ساختمان موظفند در حیطه صلاحیت حرفه‌ای خود، بر اجرای صحیح عملیات ساختمانی نظارت داشته باشند، همین امر سبب شده تا ناظر تاسیسات برقی، بر روند اجرای عملیات تاسیسات برقی ساختمان نظارت داشته و هرگاه اجرای عملیات، برخلاف ضوابط و مقررات ملی ساختمان باشد، ضمن ارسال گزارش تخلف فنی به مراجع ذی‍صلاح، خواستار اجرای اصولی و صحیح عملیات تاسیسات برقی گردد.
برقکاران از عوامل مهم در اجرای عملیات تاسیسات برقی ساختمان هستند که از نخستین مراحل زیرسازی نصب تجهیزات (شیارزنی و لوله‌گذاری)، تا سیم‌کشی و سربندی کلید و پریز در پروژه حضور مستمر دارند. از مصادیق فعالیت آنها می‌توان به جانمایی صحیح تجهیزات، نصب سیستم‌های روشنایی، اعلام حریق، سرمایش و گرمایش، تهویه مطبوع، حفاظت و امنیت (دوربین و دزدگیر مداربسته)، شبکه، آنتن مرکزی، درب اتوماتیک و کرکره برقی، و … اشاره کرد.
گستردگی و حساسیت سیستم‌های الکتریکی سبب شده تا ناظران تاسیسات برقی و برقکاران ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر داشته و ناظران همواره بر کار برقکاران نظارت نمایند. تعامل خوب میان برقکاران و ناظران می‌تواند، اجرای اصولی تاسیسات برقی پروژه را تسهیل نموده و ضامن ایمنی بهره‌برداران باشد.
حال در این شرایط، آگاهی برقکاران از ضوابط و آشنایی آنها با مقررات ملی ساختمان، سبب می‌شود که ناظر تاسیسات برقی نتواند به چگونگی اجرای عملیات نیرورسانی به تجهیزات و تاسیسات برقی ساختمان، ایرادی بگیرد و از طرف دیگر، ضمن پیش‌گیری از هدر رفتن سرمایه مالک (سازنده)، موجب افزایش کیفیت و طول عمر مفید تجهیزات و اجرای ایمن و اصولی تاسیسات برقی ساختمان می‌شود.
اغلب در مراحل مختلف اجرای تاسیسات برقی، چالش‌ها و اختلافات بسیاری میان ناظران تاسیسات برقی و برقکاران به‌وجود می‌آید.
به عنوان مثال استفاده از چسب برق یکی از متداول‌ترین چالش‌هاست. ناظر تاسیسات برقی بر ممنوعیت استفاده از چسب برق ( طبق فصل هفتم از مبحث سیزدهم مررات ملی ساختمان) تاکید داشته و برق‌کار بدون توجه به این ممنوعیت و دانستن علتش، همه اتصالات را با چسب برق انجام می‌دهد.
چالش جمپر شینه های حفاظتی و خنثی
ناظر برق تاکید دارد که در تابلوی کنتوری، شینه‌های حفاظتی و خنثی حتما به یکدیگر جمپر شوند اما برق‌کار پروژه، این عمل را در صورت وقوع اتصال کوتاه سبب انتقال برق از قسمت تابلو سه فاز به تک‌فاز دانسته و از انجام آن ممانعت می‌کند.
ناظر برق بر اهمیت اجرای صحیح همبندی اصلی و اضافی (در صورت لزوم)، پافشاری کرده و برق‌کار بی توجه به تاکیدات ناظر بر اجرای صحیح، معتقد است که میلگردهای درون شبکه آرماتوربندی را طوری به‌یکدیگر متصل می‌نماید که اگر از یک سر ساختمان جریان الکتریکی وارد شود در سر دیگر آن، می‌توان لامپی را روشن کرد؛ غافل از آنکه هدف از همبندی، ایجاد مسیر کم مقاومت و هم‌پتانسیل کردن نقاط در دسترس است.
برای دریافت آموزش رایگان مبحث 13 ویژه برقکارن فرم زیر را پر کنید
چالش‌های دیگر
برخی از چالش‌های متداول دیگر عبارتند از:
برقکاران معتقدند که حمام باید دارای تهویه مصنوعی باشد و گاهی بدون داشتن آشنایی نسبت به مناطق حمام، در جایی که نباید اقدام به جانمایی هواکش می‌نمایند اما مطابق فصل دهم از مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان، نصب هواکش در حمام مستلزم وجود شرایطی است که ناظر برق نیز به آنها تاکید دارد.
متاسفانه برخی برقکاران با دلایل غیرمنطقی اقدام به استفاده از نول مشترک می‌نمایند. مثلا از نول پریز جهت اتصال به کلید و سپس به لامپ، انشعاب می‌گیرند. غافل از آنکه همین عمل می‌تواند سبب بروز حریق الکتریکی و خطرات فراوان گردد.
گاهی دیده می‌شود که برق‌کار پروژه، برای تغذیه پریز از مدار روشنایی استفاده کرده است. این مورد بدون توجه به توصیه‌های ناظرکه طبق فصل دهم از مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان است، انجام می‌شود و اغلب سبب ایجاد چالش میان برق‌کار و ناظر تاسیسات است.
لوله خرطومی بدلیل سبکی و انعطاف‌پذیری و سهولت در نصب، محبوب برقکاران است. متاسفانه همین لوله اگر در مکان و شرایط درست و مطابق ضوابط فصل هفتم از مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان مورد استفاده قرار نگیرد، می‌تواند سبب بروز آتش‌سوزی شود. برقکاران جهت نیرورسانی به سیستم روشنایی، اغلب از این لوله در پشت سقف‌‌های کاذب استفاده می‌کنند در حالی‌که استفاده از این لوله به صورت توکار و غیر از کف ساختمان مجاز است.
یکی از هادی‌های بسیار مهم در صنعت و ساختمان هادی حفاظتی بوده و کلیه مدارهای نیرورسانی باید مطابق ضوابط فصل دهم از مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان، شامل هادی حفاظتی باشند؛ اما برقکاران اغلب مدار نیرورسانی به سیستم روشنایی را به‌صورت دو سیمه و فاقد هادی حفاظتی اجرا می‌کنند و این مورد همواره محل اختلاف میان برقکاران و ناظران تاسیسات برقی است.
انجام درست و اصولی همبندی اصلی و همبندی اضافی (در صورت لزوم)، یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین بخش‌های اجرای تاسیسات برقی است که آشنایی با آن می‌تواند از اجراهای غیر اصولی کاسته و ایمنی ساختمان را افزایش دهد.
چرا استفاده از لوله‌های پلی‌آمید ممنوع است؟
متاسفانه یکی از بزرگترین موارد چالش میان ناظران با برقکاران و حتی سازندگان پروژه، استفاده از لوله‌های غیر استاندرد، لوله‌های پلی‌آمید یا لوله‌های پلاستیکی دیگر است که اگر در معرض شعله قرار بگیرند مشتعل شده و می‌سوزند. استفاده از این لوله‌ها همواره در پروژه‌ها، سبب ایجاد آتش‌سوزی‌های گسترده است.
در هر یک از فضاهای ساختمان، به جهت نوع چیدمان وسایل و مبلمان، جانمایی درست و در دسترس پریز ضمن رعایت استاندارد بودن ارتفاع نصب و فاصله دو پریز از هم روی دیوار، بسیار حائز اهمیت است. ناظر تاسیسات برقی در زمان جانمایی تجهیزات در مرحله شیارزنی و لوله‌گذاری به برقکاران تاکید می‌نماید که به ارتفاع نصب پریزها متناسب با فضای نصب توجه نمایند تا ضمن حفظ زیبایی بصری، کاربری و استفاده نیز با سهولت همراه شود.
برای شرکت در کلاس رایگان چالش های مبحث 13 برای برقکاران فرم زیر را پر کنید
پشت‌بام محیطی به‌دور از تابلوی برق واحدها بوده و مستعد وقوع خطر برق‌گرفتگی است. برای تجهیزاتی مانند هواکش‌ها و کولر و … که در پشت‌بام نصب شده و از محل تابلوی تغذیه‌کننده خود دور هستند، شخص سرویس‌کار در زمان سرویس و تعمیرات، کلید حفاظتی مدار را نمی‌تواند ببیند تا از قطع آن اطمینان یابد، بنابراین لازم است طبق ضوابط فصل ششم از مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان، تمهیدات دیگری اندیشیده شود و جهت جلوگیری از خطرات احتمالی برق‌گرفتگی در نزدیکترین محل به کولر یا تجهیز مشابه، یک کلید مجزاکننده دیگر به صورت تکی و جداگانه نصب شود.
فاصله میان تاسیسات برقی و مکانیکی چه اندازه است؟
هنگام جانمایی و نصب تاسیسات مکانیکی و برقی، اغلب تداخلاتی پیش می‌آید. ناظر برق به رعایت فاصله مناسب بین این دو تاسیسات، تاکید دارد؛ اما گاهی برقکاران بدون توجه به تذکرات ناظران، تاسیسات مکانیکی را کنار تاسیسات برقی اجرا می‌کنند. این تداخلات اگر مجاز و یا با تدابیر حفاظتی لازم نباشد، سبب بروز خطرات فراوانی خواهد شد.
متاسفانه دیده شده که علیرغم تاکید ناظر بر استفاده از لوله مناسب، برای نیرورسانی و تغذیه پمپ (یک دستگاه دارای لرزش)، برق‌کار لوله صلب را به‌کار برده و با گذشت زمان، تغذیه دستگاه قطع شده است. اینگونه چالش‌ها اغلب بخاطر نا آشنایی برقکاران با مقررات ملی ساختمان است.
توجه به سطح ولتاژ کابل‌ها و دانستن شرایط به‌کارگیری و نصب آنها در کابل‌کشی دفنی اهمیت فراوان داشته و ناظر مطابق فصل هفتم ا مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان، کمک می‌کند تا این کابل‌کشی بدرستی انجام شود.
یکی دیگر از چالش‌های میان ناظران و برقکاران کنار هم قرار دادن کلیدهای مینیاتوری درون تابلو واحد است. ناظران تاکید دارند که به جای کنار یکدیگر نصب کردن کلیدهای مینیاتوری، بین هر سه‌تای آنها حداقل به اندازه یک کلید، جای خالی باشد و یا کلیدها در دو ردیف چیده شود و این موضوع همواره به بهانه کوچک بودن تابلو، با مخالفت برقکاران همراه است؛ غافل از آنکه ناظر برق به‌خوبی می‌داند که جریان باردهی کلیدهای مینیاتوری، متناسب با دما و همجواری (قرار گرفتن کلیدها در کنار یکدیگر)، تغییر می‌کند و اغلب برقکاران از این موضوع بی اطلاعند.
هادی آلومینیومی به‌دلیل سبکی، استحکام و چگالی کم آن، بهترین گزینه برای استفاده در خطوط نیرورسانی است؛ اما استفاده از آن در ساختمان در موقعیت‌های گوناگون می‌تواند مجاز یا غیر مجاز باشد که اغلب برقکاران از آن بی اطلاعند. ناظران با اشراف بر مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان شرایط به‌کار بردن هادی آلومینیومی را می‌دانند.
نتیجه اینکه:
اگر برقکاران از دیدگاه مقررات ملی ساختمان و ضوابط قانونی، علت خواسته‌های ناظران را در زمان اجرای تاسیسات برقی بدانند، بدون شک بسیاری از این قبیل چالش‌ها و اختلافات پیش نخواهد آمد.
رسالت آکادمی مهندس کریمی …
این آکادمی با توجه به اهمیت نیرورسانی به تجهیزات و تاسیسات برقی و ضرورت حضور برقکاران حرفه‌ای و آگاه به مقررات ملی ساختمان در پروژه‌ها، در نظر دارد با هدف ارتقا سطح علمی و دانش عملیاتی برقکاران مطابق با مقررات ملی ساختمان، زمینه اجرای اصولی تاسیسات برقی را برای برقکاران فراهم کند.
تمامی حقوق برای آکادمی کریمی محفوظ می باشد.
